Herschikkingen 29/10/07

Amigos,

Ik heb het telkens weer uitsgesteld om nog maar eens een Krabbel sturen omdat het er voortdurend naar uitzag dat er een doorbraak kwam in de constructie van het nieuwe Bolivia. Het heeft nog niet mogen zijn, dus toch maar een tussendoorverslagje.

1. De Grondwetgevende Vergadering komt niet op dreef. Sucre, waar nu alleen de rechterlijke macht gehuisvest is, wil ten volle hoofdstad worden. La Paz (gesteund door de regering), wil de wetgevende en uitvoerende macht niet afstaan. Om toch maar tot een oplossing te komen, werd een vierde macht in het leven geroepen: de verkiezingsmacht, die dan aan Sucre zou worden toevertrouwd. En ze krijgen er een internationale luchthaven en een goeie verbindingsweg bovenop. Maar Sucrte houdt voet bij stuk. Ze willen hooguit aanvaarden dat de verhuis, de terugkeer, een geleidelijk proces zou zijn. De oppositie is er in geslaagd dit probleem op te peppen tot een welles-of-nietes voor een nieuwe grondwet. Eens te meer wordt beweerd dat de volgende week hieromtrent beslissend zal zijn:
a. Ofwel komt men tot een vergelijk en kan binnen enkele weken een nieuwe Constitución voor Bolivia ter goedkeuring worden voorgelegd.
b. Ofwel probeert men het proces te forceren met een samengeklitte meerderheid en zet men de Asamblea verder op een andere plaats, aangezien Sucre geen garanties biedt. De eerste kandidaat daarvoor is... Oruro!
c. Ofwel wordt het allemaal niks, en zal men ooit eens opnieuw moeten beginnen, met andere deelnemers, na nieuwe verkiezingen.
Naar Boliviaanse gewoonte, maakt de eerste optie wellicht de meeste kans, maar dan wel op het allerlaatste nippertje.

2. Het tweede grote probleem is dichter bij een oplossing. De regering van Evo Morales diende een wetsvoorstel in waarbij alle Bolivianen boven de 60 jaar een jaarlijkse rente, "Dignidad: Waardigheid" genoemd, van zo'n 250 euro zullen ontvangen (of de helft daarvan voor wie reeds een pensioen ontvangt).
Die toelage zou betaald worden met de inkomsten van de gasverkoop, maar dan wel met een deel van de fondsen die aanvankelijk aan de prefecturen, gemeentes en universiteiten waren toegezegd. Protest alom dus. Uiteindelijk is met tot een akkoord gekomen waarbij vrijwel alleen de prefecturen worden afgeroomd. Zes onder hen (waaronder Santa Cruz) blijven protesteren; drie (waaronder Oruro) zijn in handen van de MAS-partij. De maatregel heeft een brede volkssteun. Het geld komt immers rechstreeks in handen van de mensen terecht. Dat de herverdeling van 's lands rijkdom via een nationale maatregel zal gebeuren en niet door lokale (meestal oppositie)besturen, is uiteraard een politieke zet. Dat daarmee de koopkracht van de volksmassa wordt verhoogd, kan meteen de economie aanzwengelen, niet voor luxeproducten, maar voor basisgoederen en -diensten.
Met dit alles blijft de regering haar populariteit behouden, ook al proberen haar tegenstanders naar buiten toe een ander beeld voor te houden. Vandaag meldt de krant "La Razón" dat 62% van de bevolking de regeringspolitiek van Evo Morales goedkeurt. Die is nooit lager geweest dan 57% of hoger dan 66%, gemeten in de vier grootste steden van het land. Op het platteland is de steun ongetwijfeld hoger.

3. Op lokaal hebben we drukke weken achter de rug. De mooiste ervaringen voor CEPA waren toch wel de werkvergaderingen ("mesas de trabajo") rond mijnbouw en milieu. Dank zij het geduldige werk van Emilio, Angela en Silvana, zijn wij er voor het eerst in geslaagd georganiseerde rurale gemeenschappen (30), verscheidene mijnbedrijven (multinationale en staatsbedrijven) en de regeringsleiders (prefectuur en ministers) rond de tafel(s) te krijgen om oplossingen af te spreken voor de milieuproblematiek. Het ging daarbij niet alleen om het waterbekken van de Desaguadero-rivier (de mijn Inti Raymi), maar ook over het Uru Uru-meer (het mijn- en afvalwater rond de stad) en vooral over het Poopó-meer (de mijnen van Huauni,
Poopó en Antequera). De viceminister voor milieu en zijn medewerkers namen gedurende twee dagen actief deel aan de besprekingen met meer dan honderd deelnemers. Er werden 48 min of meer concrete afspraken gemaakt. Nu komt het er op aan de landbouwers en veetelers te steunen in hun eis dat die daadwerkelijk worden nageleefd.

4. En zo valt er elke dag wel iets te beleven. Gisteren trok voor de achtste keer de Universitaire Folkloristische Stoet door de straten, bestaande uit een vijftigtal muziek- en dansgroepen, net zoals op Carnaval, maar het ging er wel nog chaotischer aan toe. Waar die jongeren nu mee uitpakten - kleren, klanken en kleuren, de wiphala-vlag! - , werd amper 40 jaar geleden als Indiaans-minderwaardig bestempeld. Cultuur is de politiek voorafgegaan. De meeste studenten in Oruro zijn trouwens uit campo- of mijndorpen afkomstig.

5. Vandaag, op zondagmiddag, ben ik naar Chuzekery getrokken. In dit randgebied van de stad waren er 25 jongeren bomen aan het planten. Onze bedoeling is daar een groene vlek te laten groeien, in contrast met de al te vele en al te grote grauwe vlekken van vervuiling in en rond de stad. En het "ons" bedoel ik dan: het vormingscentrum aldaar van CEPA; de Stichting voor een Cultureel-ecologisch Park "Chuzekery" en (onder de leiding van Edgard Francken) de Stichting tegen de Kanker in Oruro.

6. Daarnet, een paar uurtjes geleden, zaten we nog samen: een paar mensen van CEPA, de mensen van de milieudienst van de prefectuur en Luis Alberto Aguilar, de prefect. Uiteraard kwamen de "mesas de trabajo" ter sprake en de taken die daaruit voortvloeien. We maakten nog maar eens duidelijk waar het ons als CEPA uiteindelijk om te doen is: het versterken van de volksorganisties opdat zij hun eigen rechten zouden verdedigen en het versterken van de betrokkenheid van de staat bij milieuproblemen. Dat de aanmaak van zwavelzuur in de ouderwetse fabriek SAMCO in volle bebouwde kom, vorige week definitief werd stilgelegd en dat de goudmijn Inti Raymi een vermaning kreeg, omdat zij een dijkscheur in hun zoutwaterbekken verborgen hielden, wijst er toch wel op dat de huidige gezagsdragers de milieuproblematiek serieus begint te nemen. Het is trouwens over dit tema dat president Evo Morales in de UNO een toespraak hield en de Verklaring over de Rechten van de Inheemse Volkeren die er onlangs werd goedgekeurd, vormt een stevige basis voor het ecologisch bewustzijn van de Andesvolkeren.

Met een lente-groet vanop de hoogvlakte van Oruro,

Gilberto Pauwels