Sunday, June 24, 2007

Opnieuw beginnen

Dag Allen,

Nieuwjaarsdag voor Andesvolkeren. Sint Jansvuren, Zonnewende. Voetzoekers en vuurwerk zorgen er voor dat het een ongewone nacht wordt. De zon is afgezwakt en dus wil men haar met vuurtjes heropwarmen, opdat ze een nieuwe cyclus zou kunnen beginnen.

1. Nieuw voor Bolivia is echter vooral de grondwet die nu volop in de maak is, al zal het wel wat langer duren dan voorzien was. De regeringspartij is er in geslaagd de controle te bewaren over het opmaken van structuren en normen voor het nieuwe Bolivia. Met handige politieke zetten, zonder de spelregels van de Grondwetgevende vergadering geweld aan te doen, is men er bijvoorbeeld in geslaagd in de commissie "Visie op het land" (onder de leiding van Feliz Cárdenas), zowel de meerderheids- als de minderheidsversie te leveren en dus de oppositie buiten spel te zetten. De oostelijke departementen ( de "Halve Maan") steigeren en het is nog niet duidelijk hoe het nu verder kan of moet.Wordt Bolivia een gedecentraliseerde staat met autonomie alleen maar op het niveau van de departementen? Of wordt daarenboven ook met de culturele gemeenschappen rekening gehouden? Voor welke "materies" zullen de verschillende opdelingen bevoegd zijn? Over deze problematiek - die ons als Vlamingen of Canadezen vertrouwd in de oren klinkt - gaat het nu. De etnisch-culturele visie van de regering van de Indiaanse president Evo Morales, stuit op verzet.

2. In Oruro waren we de laatste dagen vooral met de milieuproblematiek bezig. Op de Werelddag voor het Milieu kregen we 40 journalisten en daarna 90 mensen die betrokken zijn bij het milieu bij elkaar om de concrete regionale problematiek onder de loep te nemen. En deze week ging de tiende Foor voor Biodiversiteit en Andesculturen door. Voor het eerst was dit niet langer een initiatief van alleen maar CEPA. De prefectuur en andere organisaties hebben het op zich genomen om mede elk jaar deze jongerenbijeenkomst te organiseren. Dit jaar namen 16 middelbare scholen uit de dorpen er aan deel, met elk 25 vertegenwoordigers, gedurende twee dagen. Als hoofdthema hadden we de Zon uitgekozen. Het mag wel dat de "Kinderen van de Zon" (het Inca-rijk) het Internationale Jaar van de Zon indachtig zijn. Meteen is de thematiek "Ecologie en Andesvolkeren" in Oruro geïnstitutionaliseerd. Wat konden we als CEPA beter verhopen?

3. Tijdens die jongerenbijeenkomst en terwijl president Evo Morales elders in der stad vergadering hield met de 34 burgemeesters van Oruro over hoe zij de bijna twee miljoen dollar zullen besteden die Venezuela voor Oruro ter beschikking stelt, had aan de universiteit een bijeenkomst plaats van een paar honderd vertegenwoordigers van de vier "suyus" (Carangas, Suras, Quillacas en Urus) om het ontwikkelingsplan 2007-2010 te bespreken. Het verlangen alles en nog wat aan te pakken lijkt me veel groter dan de bestaande technische mogelijkheden. Het plan is op Andesleest geschoeid, vanuit de Chakana (het Andeskruis of Zuiderkruis), met de bedoeling te komen tot Suma Qamaña (Goed Leven), dank zij een Pachacuti (de Terugkeer van Nieuwe Tijden).

4. Het plan is intussen uitgegroeid tot een document van meer dan 300 bladzijden en de prefect, Luis Alberto Aquilar, stelt het trots voor, als we hier in huis samen komen met enkele "mensen van weleer". Vroeger vonden we mekaar bij het verdedigen van mensenrechten, verzet tegen repressie en bij projecten voor ontslagen mijnwerkers en in rurale gemeenschappen en we droomden van een bevrijdende ontwikkeling. Nu dragen enkele onder hen daarvoor de directe verantwoordelijkheid, met meerdere vrijwilligers en onderzoekers van CEPA als medewerkers. Pancho en Clemente bekoelen het enthousiasme van Luis Alberto met concrete getuigenissen van gebrek aan "revolutionaire bewogenheid" onder de arbeiders van de tinsmelterij van Vinto, waarvoor ze nu de verantwoordelijkheid dragen. Guillermo Dalence, gerent van COMIBOL (de staatsmijn) in Oruro, steekt zijn vertrouwen in Evo Morales niet onder stoelen of banken, vooral dan omdat hij de controle over de natuurlijke rijkdommen vooropstelt en omdat hij kan rekenen op de steun van de brede Indiaanse onderlaag, die hij vertegenwoordigt.

Zelf bevestig ik het vertrouwen in de onstuitbaarheid van het huidige ontvoogdingsproces, zelfs los van bepaalde personaliteiten. Maar dat proces kan hoogtes en laagtes kennen, regressies en geweld. En de graad van (interculturele) medewerking van de middenklasse kan toch wel doorslaggevend zijn.

Vanuit een winterse, nachtelijke stad vol vuur, lichtvlekken, muziek, dans, explosies, alcohol en worstjes, rook en brandgeur,... een zonnige zomer toegewenst,

Gilberto