Monday, February 19, 2007

Carnaval in Oruro!

Amigos,

Oruro viert zijn Carnaval.
Duivels dansen voor O.L.Vrouw van de Mijnschacht. Het feest wordt elke jaar grootser.

1. Vele jaren geleden vonden de pastoor van een mijnwerkerswijk en de mijnbaas dat twee feesten zp kort naeen - Lichtmis, het patroonsfeest van de kapel, en Carnaval, een getolereerde "heidense" viering vooraleer de strenge Vasten begon - slecht waren voor zeden en werk, en dus besloten zij die tot een enkel feestgebeuren samen te smelten. Spaans katholicisme en vruchtbaarheidsrituelen van de Andes. De originaliteit van deze kruising heeft geleid tot zo'n intense en gevarieerde viering, dat het Carnavalsfeest van Oruro onlangs uitgeroepen werd tot Patrimonium van de Mensheid. Dit jaar was ook president Evo Morales en een deel van zijn kabinet van de partij.

2. - Maar ook gisteren was Evo Morales hier in Oruro, voor een ch'alla, een plengoffer voor Moeder Aarde, in de tinsmelterij van Vinto. Diezelfde avond werd de ritus voor Pachamama nog eens overgedaan in het "Palacio de Gobierno" in La Paz. Het Andeserfgoed wordt dus blijkbaar steeds meer, op creatieve wijze, naar voren geschoven.
- Dat de ceremonie in de smelterij doorging was geen toeval. Op 10 februari vierde het departement Oruro zijn verjaardag en de president was daarvoor zelfs drie dagen ter plaatse. Het belangrijkste gebeuren was ongetwijfeld de (her)nationalisering van de tinsmelterij van Vinto. Die begon als staatsbedrijf, werd opgekocht door COMSUR, de mijnmaatschappij van ex-president Gonzalo Sánchez de Lozada en - toen het hem te warm onder de voeten werd - doorverkocht aan het Engelse Glencore. Die overstappen gingen, volgens de regering, met zoveel onregelmatigheden gepaard, dat besloten werd bij die "recuperatie" geen schadevergoeding te betalen. Ex-president Goni, tegen wie een proces loopt wegens massamoord, maar in de USA woont, was eigenaar van nog meer mijnen...
- Evo had echter nog meer in petto voor zijn departement. Niet alleen de weg naar Chili (Pisiga) wordt volledig geasfalteerd, ook een toeristische route rond het Poopó-meer (die in het geboortedorp van Evo, Orinoca, voorbijkomt). Ook zal Oruro binnenkort over een uitgebouwde expo-campus beschikken, verbonden aan de universiteit. En elke gemeente kreeg twee tractoren. Persoonlijk had ik wel liever, in plaats van zo'n zeventig tractoren, voor hetzelfde geld een paar duizend waterpompen gezien.
- Tussen zijn bezoeken aan Oruro door, reisde de president naar Brazilié, en bedong er, tegen de verwachtingen in, een aanzienlijke verbetering van de gas-verkoopprijs. Meer zaad in het bakje en een zichtbare verdeling ten gunste van de bevolking, zijn realisaties van de huidige regering, die men moeilijk kan loochenen.
- Intussen kwam ook geld beschikbaar en verkreeg men externe steun voor de slachtoffers van natuurrampen. De voorspellingen in verband met het klimaatsfenomeen "El Niño" zijn immers uitgekomen en de negatieve gevolgen blijken erger dan verwacht. Overstromingen in het subtropische Oosten en droogte en vorst op de hoogvlakte, zorgen bijna overal voor problemen.
Oruro bleef nog het meest gespaard.

3. In CEPA (Centrum voor Ecologie en Andesvolkeren), waren we de laatste dagen vooral begaan met onderzoek en publicaties.
- Het boek van Marcelo Lara over Carnaval werd voorgesteld onder de antropologie-studenten. Deze keer gaat het niet over de geschiedenis en de simboliek van de verschillende dansgroepen. Het is een socio-culturele analise van onderliggende processen en machtsverhoudingen. Zij die beweren de Andesvolkeren voor te stellen, brengen niet steeds het nodige respect op voor de autentieke vertegenwoordigers van deze volksgroepen.
- Het boek van Ricardo López over maskers en dansen in de ayllus van de dorpen van Oruro, is bij de drukker, maar kwam niet op tijd klaar. In zekere zin is het een antwoord op het vorige boek: terug naar de bronnen.
- In dezelfde zin, maar dan veel breder en op politiek vlak, argumenteert het boek van José Luis López omtrent "het zelfbeschikkingsrecht van de inheemse volkeren van Bolivia". Het plaatst de problematiek van de culturele en etnische verscheidenheid in Bolivia in de context van het internationale recht. We hebben alvast een exemplaar bezorgd aan Félix Cárdenas (Krabbel 148), die voorzitter werd van de misschien wel belangrijkste commissie van de Grondwetherschrijvende Vergadering: de commissie die een nieuwe visie op Bolivia moet uitwerken.
- In december lieten we een boek verschijnen over de "pasakana", een cactusvrucht en in januari organisserde de prefectuur daarrond een tentoonstelling. Vroeger reeds publiceerde we een tekst van dezelfde auteur, Erick Morón, over de "anqhañuqu", een, ook eetbare, wilde wortel, parasiet van de thola-struik. In maart gaat ook daarrond een expositie door.
- En intussen zijn we reeds drie keer samengekomen met een nieuwe groep sociale onderzoekers voor 2007. Er kwamen er 25 opdagen. De groep koos als naam CIPS, een algemeen verspreid stopwoordje in Oruro ( "si-pués", zoiets als "ja-hé"), maar het staat voor "Centro de Investigaciones y Políticas Sociales". Belooft voor de toekomst.

De duivels van Oruro doet een devote knieval voor de Heilige Maagd, maar meteen barst het feest los. Oruro danst, zuipt, smult, speelt, vecht en verbroedert.

Gilberto