De republiek Bolivia bestaat niet meer. Bolivia is nu een plurinationale staat met 36 naties. Maar om wat in de nieuwe grondwet geschreven staat in de praktijk te brengen, dient nog een lange weg afgelegd te worden. Dekolonisering en interculturaliteit zijn nu de sleutelwoorden.
1. De laatste maanden wordt tenvolle werk gemaakt van het uitschrijven en goedkeuren van nieuwe wetteksten, die de nieuwe visie op de samenleving vorm, normen en structuur moeten geven. Pensioenen, racisme, Moeder Aarde, onderwijs, mijnbouw,... alle facetten van de samenleving krijgen hun wetgeving en nog honderden voorschriften moeten aan de nieuwe grondwet aangepast worden. Permanent zijn er werksessies en raadplegingen, maar iedere keer zijn er ook groepen in de samenleving die zich verontrecht voelen en protesteren. De ruime meerderheid van de MAS-partij van Evo Morales in de wetgevende organen zorgt ervoor dat een en ander op een drafje wordt afgehandeld. Ook op lagere vlakken met wetgevende bevoegdheid (departement, regio, gemeente, etnische groep) wordt koortsachtig aan wetteksten gesleuteld. Als CEPA (Centrum voor Ecologie en Andesvolkeren), krijgen we unieke kansen om daarop in te spelen en milieu en culturen binnen te loodsen.
2. ¿ Maar heeft dat pluriculturele wel iets te maken met het dagdagelijkse leven? Een paar voorbeeldjes van de laatste dagen. Gisteren, Kerstdag, kwam als eerste Don Severino op bezoek,
de man die gewoonlijk, samen met zijn vrouw, de Andesrituelen voorgaat in CEPA. De tovenaar op bezoek bij de missionaris, zou men vroeger gezegd hebben. Hij kwam voor een zakelijke afspraak, maar het was meteen een gelegenheid om efkens na te praten over de verjaardag van CEPA (op 8 december), toen hij, nadat hij de mis van Padre Luciano had bijgewoond, de "mesa" (tafel, offer) voor Moeder Aarde voorging. "Ja, Pachamama kan ik toch niet laten vallen; ik ben uit haar voortgekomen en ik heb aan haar borsten gelegen," zei hij. Hij vertelde hoe zijn grootvader en schoonvader hem de rituelen hebben voorgeleefd. "Dat zijn krachtige en soms gevaarlijke gebaren. Ik ga er behoudzaam mee om; je mag daar niet mee overdrijven", zei hij, "voor jullie en hier in de streek doe ik het wel, maar als men mij van elders uitnodigt, ga ik er niet op in. Ik doe steeds alles in naam van de God die ons geschapen heeft."
3. De eerste telefoon kwam uit Chipaya, met kerstwensen vanwege Sylvia, een Engelse zuster die sinds vijftien jaar woont temidden dat volkske dat ervan overtuigd is dat zij een restgroep zijn van een vorige mensheid, toen alleen maar de maan bestond. Toen de zon opkwam, hebben enkele zich kunnen redden door in de water te springen. Het is van oorsprong een vissers-, jagers- en plukkersvolk. Sylvia is ontgoocheld. Het bezoek van een paar traditionele Argentijnse priesters (in soutane), hebben de plaatselijke gemeenschap alle initiatief voor het feest ontnomen.
4. Een paar dagen geleden werd ik uitgenodigd op de jaarlijkse bijeenkomst van de mallkus en jilaqatas, de traditionale gezagsdragers van de Aymara-natie van Carangas. Ik zat daar tussen 140 echtparen, allemaal met groene poncho's en manta's. Ze hadden het over de verdere uitbouw van hun organisatie. "75 % van ons gebied is reeds door de staat erkend als gemeenschapsgrond," zeiden ze, "we moeten er toe komen dat we als natie een eigen territorium hebben, zodat we zeggingschap hebben niet alleen over gronden en waters, maar ook over de ondergrond." Ik kon mijn oren en ogen amper geloven. 35 jaar geleden kende ik de jilaqatas alleen maar als onderdanige traditionele leiders, waarvan vooral verwacht werd dat ze de leden van hun gemeenschap (ayllu) ter beschikking zouden stellen van de mestiezen die de twaalf hoofddorpen van Carangas in handen hadden. Er was toen amper contact tussen de dorpen; nu wordt de "provincia de los Carangas" uit de Inca-tijd in ere hersteld.
Tijdens de bijeenkomst werd CEPA in de bloemetjes gezet, omdat hun stuurgroep gedurende jaren in onze lokalen kon vergaderen. Onlangs kreeg Jach'a Carangas (Groot Carangas) van president Evo Morales - die trouwens tot die natie behoort - vlakbij een eigen huis toegewezen. Een reuzensprong.
5. Intussen wachten we nog steeds op een antwoord op de twee brieven waarmee we als AMERINDIA-groep aan de bisschop om een onderhoud vroegen. Hij heeft ons spreekverbod opgelegd. We zouden hem willen uitleggen dat we alleen maar een kleine basisgroep zijn, die samenkomt om de realiteit en de actualiteit te analyseren en onze bevindingen via radio en debatten te delen met de bevolking, zonder daarom de stem van de lokale kerk te willen zijn. Maar blijkbaar is het hem niet alleen te doen om het feit dat we geen toelating vroegen of statuten voorlegden, maar dat we woorden als "dekolonisering" en "interreligieuze dialoog" in de mond durven nemen en mensen daarover het woord geven. De lokale kerk van Oruro (en elders...) probeert een gigantische stap achteruit te zetten, op zoek naar restauratie, temidden een onstuitbaar veranderingsproces. Een nieuwe wereld en een nieuwe kerk zijn niet alleen nodig, maar noodzakelijk.
6. Maar.... laat ons dat nu maar allemaal voorlopig tussen haakjes plaatsen. Vanaf morgen gaat het niet om plurinationaliteit, maar even opnieuw om de staat zelf. Vandaag heeft de regering een prijsverhoging van 75% van de benzine-en dieselprijs afgekondigd. De subsidiëring wordt afgeschaft. Men heeft al te lang dit probleem verwaarloosd. Dit betekent dat niet alleen het transport, maar op slag alles merkelijk duurder zal worden. Er werd reeds voor morgen een algemene staking van onbeperkte duur afgekondigd. President Evo Morales en zijn regering gaan voor het eerst een frontale confrontatie aan met het volk, met een impopulaire maatregel. Te verwachten valt dat hij in zekere mate zal moeten inbinden.
Allen een Vredige Kersttijd en een Gelukkig Nieuwjaar toegewenst,
Gilberto Pauwels
Oruro - Bolivia
Monday, December 27, 2010
Sunday, November 28, 2010
Spreekverbod.
Normaal moest gisteren voor de 84ste keer ons radioprogramma "Context" in de ether gaan. We hebben beslist dit niet te doen, want de bisschop heeft via een publieke verklaring aan de groep "AMERINDIA" alle publieke acties verboden.Deze beslissing werd openbaar gemaakt een paar dagen eer ik, na een vakantie in België, terugkeerde naar Bolivia.
Ik had reeds de intentie om, na een onderbreking van enkele maanden, met nummer 192, de draad van de "Andeskrabbels" terug op te nemen. Als nu een communicatiekanaal wordt afgesneden, heb ik daar dus een reden temeer voor.
1. "AMERINDIA" is een kleine reflectiegroep van enkele leken en een paar religieuzen en priesters die een paar keren per maand samenkomt om van gedachten te wisselen over wat in kerk en samenleving aan het gebeuren. Ook Geert Van Den Berge, pastoor in Oruro, behoort tot deze groep. Enkele maanden geleden namen we het initiatief om ook in een wekelijks radioprogramma in Radio Pio XII onze bedenkingen en opinies te delen met een breder publiek. We hebben nooit beweerd te spreken in naam van de lokale kerk. Wel hebben wel af en toe mensen uitgenodigd om over hun situatie, verwezenlijken of problemen te komen spreken: kerkmensen, straatkinderen, gevangenen, ontwikkelingswerkers, autoriteiten, leiders van volksorganisaties... Verder organiseerden we initiatieven samen met anderen, zoals een maandelijkse reflectieavond met de Permanente Vergadering voor de Rechten van de Mens, en onlangs een Boekenbeurs van het Religieuze Boek, samen met CEPA, waartoe het Santuario van de Virgen del Socavón het initiatief nam (maar de bisschop verbood aan de katholieke colleges deze interreligieuze beurs te bezoeken).
2. "AMERINDIA" is meteen ook een netwerk op continentaal vlak, in meer dan 20 landen, van groepen die openstaan voor oecumenische contacten en interreligieuze dialoog en het gedachte goed van de Latijnsamerikaanse bisschoppenconferenties levend wil houden. Daar maken we deel van uit. In het verbod van de bisschop, dat we via de krant vernamen, komt de inhoud van de uitzendingen echter niet ter sprake; hij baseert zich op het feit dat we onze statuten en doelstellingen niet hebben laten kennen aan de bisschop en geen toelating gevraagd hebben om te functioneren.
Nu is het zo dat we helemaal geen statuten hebben en geen "associatie" willen zijn zoals het kerkelijk recht dat bepaalt. We zijn alleen maar een informele groep van mensen die vanuit een evangelisch inspiratie en kerkelijke tradities iets willen doen ten dienste van de samenleving.
En nu? We blijven intern verder werken, onder andere met een onderzoek rond de socio-religieuze problematiek. We vertrouwen we op dat alles wel weer goed komt. Ik hou jullie op de hoogte. Spijtig dat we in dergelijke legalistische zaken tijd en energie moeten steken. Maar het is meteen een gelegenheid tot conscientisatie.
3. Intussen gaat het veranderingsproces in Bolivia zijn gang. Het is intussen steeds duidelijker een herverdelingsproces geworden: Wie moet wat inleveren en hoe worden de staatsinkomsten verdeeld? Zo gaat dat nu eenmaal in de politiek.
En dat zorgt voor spanningen en scheuren, druk en repressie, verdeeldheid en corruptie, en soms (maar te weinig) dialoog en consultatie. De koek is groter geworden en er wordt naar gestreeft dat de armsten en zwaksten daar beter van worden. Maar er is nog zoveel te doen. Men is nog steeds te volle bezig met het uitdokteren van controle-systemen via nieuwe wetten.
4. Ons CEPA (Centrum voor Ecologie en Andesvolkeren) heb ik mij mijn terugkeer in volle activiteit aangetroffen. Nog steeds gaat de aandacht allereerst uit naar controle op de vervuiling van water, grond en lucht en het zoeken naar alternatieven en herstel. Minder zichtbaar, maar even belangrijk, is het werk op socio-cultureel vlak met de traditionele gezagsdragers en de dirigenten van rurale gemeenschappen en wijkcomités. De Eco-jongeren hebben zopas hun jaarlijks congres achter de rug en de Eco-vrouwen blijven zich wijden aan vormingswerk en kleine onderzoekjes over concrete dagdagelijkse situaties. Ondanks Internet blijven bibliotheek en documentatiecentrum en eigen publicaties voor alternatieve informatie zorgen, vooral dan over de regionale problematiek. En nu willen we plannen voor de komende
maanden en jaren, want op nieuwe vragen willen we nieuwe antwoorden geven.
5. In de voorbije jaren heeft vooral de sociale, etno-culturele en ecologische problematiek en conflictiviteit onze agenda bepaald. Dat zal ongetwijfeld zo blijven, maar dan wel in een context van interculturaliteit; wereldvisies; interreligieuze dialoog; participatie en sociale controle; vieringen, riten en mythen; samenlevingsmodellen; filosofische beschouwingen en geloofsovertuigingen,... Dat we daarbij tegenstand en misschien zelfs repressie zullen ondervinden, nemen we er ook nu weer bij. Trouwens... verscheidene mensen van CEPA, maken meteen ook deel uit van AMERINDIA.
Gilberto Pauwels - Oruro
Ik had reeds de intentie om, na een onderbreking van enkele maanden, met nummer 192, de draad van de "Andeskrabbels" terug op te nemen. Als nu een communicatiekanaal wordt afgesneden, heb ik daar dus een reden temeer voor.
1. "AMERINDIA" is een kleine reflectiegroep van enkele leken en een paar religieuzen en priesters die een paar keren per maand samenkomt om van gedachten te wisselen over wat in kerk en samenleving aan het gebeuren. Ook Geert Van Den Berge, pastoor in Oruro, behoort tot deze groep. Enkele maanden geleden namen we het initiatief om ook in een wekelijks radioprogramma in Radio Pio XII onze bedenkingen en opinies te delen met een breder publiek. We hebben nooit beweerd te spreken in naam van de lokale kerk. Wel hebben wel af en toe mensen uitgenodigd om over hun situatie, verwezenlijken of problemen te komen spreken: kerkmensen, straatkinderen, gevangenen, ontwikkelingswerkers, autoriteiten, leiders van volksorganisaties... Verder organiseerden we initiatieven samen met anderen, zoals een maandelijkse reflectieavond met de Permanente Vergadering voor de Rechten van de Mens, en onlangs een Boekenbeurs van het Religieuze Boek, samen met CEPA, waartoe het Santuario van de Virgen del Socavón het initiatief nam (maar de bisschop verbood aan de katholieke colleges deze interreligieuze beurs te bezoeken).
2. "AMERINDIA" is meteen ook een netwerk op continentaal vlak, in meer dan 20 landen, van groepen die openstaan voor oecumenische contacten en interreligieuze dialoog en het gedachte goed van de Latijnsamerikaanse bisschoppenconferenties levend wil houden. Daar maken we deel van uit. In het verbod van de bisschop, dat we via de krant vernamen, komt de inhoud van de uitzendingen echter niet ter sprake; hij baseert zich op het feit dat we onze statuten en doelstellingen niet hebben laten kennen aan de bisschop en geen toelating gevraagd hebben om te functioneren.
Nu is het zo dat we helemaal geen statuten hebben en geen "associatie" willen zijn zoals het kerkelijk recht dat bepaalt. We zijn alleen maar een informele groep van mensen die vanuit een evangelisch inspiratie en kerkelijke tradities iets willen doen ten dienste van de samenleving.
En nu? We blijven intern verder werken, onder andere met een onderzoek rond de socio-religieuze problematiek. We vertrouwen we op dat alles wel weer goed komt. Ik hou jullie op de hoogte. Spijtig dat we in dergelijke legalistische zaken tijd en energie moeten steken. Maar het is meteen een gelegenheid tot conscientisatie.
3. Intussen gaat het veranderingsproces in Bolivia zijn gang. Het is intussen steeds duidelijker een herverdelingsproces geworden: Wie moet wat inleveren en hoe worden de staatsinkomsten verdeeld? Zo gaat dat nu eenmaal in de politiek.
En dat zorgt voor spanningen en scheuren, druk en repressie, verdeeldheid en corruptie, en soms (maar te weinig) dialoog en consultatie. De koek is groter geworden en er wordt naar gestreeft dat de armsten en zwaksten daar beter van worden. Maar er is nog zoveel te doen. Men is nog steeds te volle bezig met het uitdokteren van controle-systemen via nieuwe wetten.
4. Ons CEPA (Centrum voor Ecologie en Andesvolkeren) heb ik mij mijn terugkeer in volle activiteit aangetroffen. Nog steeds gaat de aandacht allereerst uit naar controle op de vervuiling van water, grond en lucht en het zoeken naar alternatieven en herstel. Minder zichtbaar, maar even belangrijk, is het werk op socio-cultureel vlak met de traditionele gezagsdragers en de dirigenten van rurale gemeenschappen en wijkcomités. De Eco-jongeren hebben zopas hun jaarlijks congres achter de rug en de Eco-vrouwen blijven zich wijden aan vormingswerk en kleine onderzoekjes over concrete dagdagelijkse situaties. Ondanks Internet blijven bibliotheek en documentatiecentrum en eigen publicaties voor alternatieve informatie zorgen, vooral dan over de regionale problematiek. En nu willen we plannen voor de komende
maanden en jaren, want op nieuwe vragen willen we nieuwe antwoorden geven.
5. In de voorbije jaren heeft vooral de sociale, etno-culturele en ecologische problematiek en conflictiviteit onze agenda bepaald. Dat zal ongetwijfeld zo blijven, maar dan wel in een context van interculturaliteit; wereldvisies; interreligieuze dialoog; participatie en sociale controle; vieringen, riten en mythen; samenlevingsmodellen; filosofische beschouwingen en geloofsovertuigingen,... Dat we daarbij tegenstand en misschien zelfs repressie zullen ondervinden, nemen we er ook nu weer bij. Trouwens... verscheidene mensen van CEPA, maken meteen ook deel uit van AMERINDIA.
Gilberto Pauwels - Oruro
Thursday, March 11, 2010
Tussen twee verkiezingen in.
Hola Amigos/as,
President Evo heeft het extra druk de laatste tijd. Na de nationale verkieizingen met een reuze-overwinning (meer dan 64%), benoemde hij zijn ministers en hun medewerkers, vooral dan de viceministers. Tegelijk kwam de campagne op gang voor de departementale en gemeenteverkiezingen die op 4 april (Pasen) zullen plaatsgrijpen. Vooral het uitkiezen van kandidaten bezorgde hem nogal wat kopzorgen. Op heel veel plaatsen hebben de kandidaten voor gouverneur, burgemeester en hun respectievelijke raden immers meteen de volle zekerheid gekozen te zullen worden.
1. Welke zijn de grootste problemen waar Evo voor staat? Allereerst de interne scheuren en afscheuringen. Ze vinden hun oorsprong niet zoveer in ideologisch verschillen, dan wel in de keuze van medewerkers en kandidaten. De alliantie van de MAS met de MSM (Beweging Zonder Vrees) van Juan del Granado, ligt aan dingelen; de MAS denkt immers hen niet nodig te hebben en het alleen wel te zullen klaarspelen. Vraag is of de MSM niet de vluchthaven zal worden van velen die zich door de MAS, - als persoon of organisatie -,gemarginaliseerd voelen en zo een soort oppositie vanbinnenuit op gang zullen brengen. Niet zonder belang is daarbij de groeiende kritische houding van etnische organisaties, die in de mate dat zij geleerd hebben aan het veranderingsproces deel te nemen, ook meer participatie eisen. Ze willen ook dat aan de "discours" over Moeder Aarde, concrete maatregelen beantwoorden. Deze interne opposities kunnen op de duur belangrijker worden dan de externe controle van de traditionele partijen en tegenstanders
2. Een tweede probleem is de corruptie. De regering wil die met alle macht indijken, maar het blijft een moeilijk probleem. Teveel groepen en personen werden lid van het apparaat van de staat, niet uit overtuiging of met visie, maar gewoon om hun stukje van de taart mee te pikken, waar ze om een af andere reden menen recht op te hebben of dan toch dat recht hebben kunnen afdwingen. Het zijn niet altijd de meest bekwame of gemotiveerde mensen die op de juiste plaats terechtkomen. De stijgende coca-productie voor cocaine-uitvoer, maakt deel van uit van die tendens tot onwettelijkheid.
3. De hoofdvraag is echter wat president Evo en zijn entourage met hun haast ongeremde macht zullen doen. Nu wordt nog veel rekening gehouden met de komende verkiezingen, pas daarna zal tenvolle blijken welke de bedoelingen zijn. Nogal wat mensen drukten echter, bevoorbeeld, hun bezorgheid uit over het feit dat Evo per decreet nieuwe rechters aanduidde, terwijl die grondwettelijk door de Plurinationale Vergadering (m.a.w. het Parlement) moeten verkozen worden. Dit lijkt een veelbetekenend signaal, een antecedent dat om waakzaamheid vraagt.
4. Het is feit dat er een veranderingsproces op gang is gebracht dat op participatie, herverdeling, respect voor de fundamentele rechten van de mens en voor de verscheidenheid gegrondvest is, en dat niemand dat nog zal kunnen tegenhouden. Maar stilaan wordt de overtuiging scherper gesteld dat het veranderingsproces één gegeven is en dat de regering van Evo iets ánders is; dat de twee niet noodzakelijk en in alles samenvallen. En daar groeien vragen rond. Welke bijdrage kunnen wij als kerken en NGO's daarbij leveren? Hoe kunnen wij het veranderingeproces en de concrete realisaties in deze richting ten volle blijven steunen, zonder daarbij onze kritisch functie binnen de samenleving ten aanzien van regering én oppositie te verliezen?
Ik ben voor het ogenblik in Santa Cruz. Met een aantal organisaties zullen we ons gedurende een paar dagen over deze problematiek buigen.
5. Dank zij de vastencampagne van Broederlijk Delen komt Bolivia wat meer ter sprake in Vlaanderen. Daar zijn we blij mee. De klimaatsveranderingen en de bijhorende waterproblematiek zijn fundamenteel voor de toekomst van het land. Om die het hoofd te bieden zal iedereen zich moeten inzetten, want zij doordingen alle facetten van het leven. Dit zijn de ware "gemeenschappelijke vijanden" waartegen we allemaal samen ten strijde moeten trekken, als we tenminste geloven in de eeuwenoude droom en belofte dat een "andere wereld" mogelijk is, waar "goed leven" voor iedereen gewaarborgd zal zijn.
Gilberto Pauwels
Oruro Bolivia
President Evo heeft het extra druk de laatste tijd. Na de nationale verkieizingen met een reuze-overwinning (meer dan 64%), benoemde hij zijn ministers en hun medewerkers, vooral dan de viceministers. Tegelijk kwam de campagne op gang voor de departementale en gemeenteverkiezingen die op 4 april (Pasen) zullen plaatsgrijpen. Vooral het uitkiezen van kandidaten bezorgde hem nogal wat kopzorgen. Op heel veel plaatsen hebben de kandidaten voor gouverneur, burgemeester en hun respectievelijke raden immers meteen de volle zekerheid gekozen te zullen worden.
1. Welke zijn de grootste problemen waar Evo voor staat? Allereerst de interne scheuren en afscheuringen. Ze vinden hun oorsprong niet zoveer in ideologisch verschillen, dan wel in de keuze van medewerkers en kandidaten. De alliantie van de MAS met de MSM (Beweging Zonder Vrees) van Juan del Granado, ligt aan dingelen; de MAS denkt immers hen niet nodig te hebben en het alleen wel te zullen klaarspelen. Vraag is of de MSM niet de vluchthaven zal worden van velen die zich door de MAS, - als persoon of organisatie -,gemarginaliseerd voelen en zo een soort oppositie vanbinnenuit op gang zullen brengen. Niet zonder belang is daarbij de groeiende kritische houding van etnische organisaties, die in de mate dat zij geleerd hebben aan het veranderingsproces deel te nemen, ook meer participatie eisen. Ze willen ook dat aan de "discours" over Moeder Aarde, concrete maatregelen beantwoorden. Deze interne opposities kunnen op de duur belangrijker worden dan de externe controle van de traditionele partijen en tegenstanders
2. Een tweede probleem is de corruptie. De regering wil die met alle macht indijken, maar het blijft een moeilijk probleem. Teveel groepen en personen werden lid van het apparaat van de staat, niet uit overtuiging of met visie, maar gewoon om hun stukje van de taart mee te pikken, waar ze om een af andere reden menen recht op te hebben of dan toch dat recht hebben kunnen afdwingen. Het zijn niet altijd de meest bekwame of gemotiveerde mensen die op de juiste plaats terechtkomen. De stijgende coca-productie voor cocaine-uitvoer, maakt deel van uit van die tendens tot onwettelijkheid.
3. De hoofdvraag is echter wat president Evo en zijn entourage met hun haast ongeremde macht zullen doen. Nu wordt nog veel rekening gehouden met de komende verkiezingen, pas daarna zal tenvolle blijken welke de bedoelingen zijn. Nogal wat mensen drukten echter, bevoorbeeld, hun bezorgheid uit over het feit dat Evo per decreet nieuwe rechters aanduidde, terwijl die grondwettelijk door de Plurinationale Vergadering (m.a.w. het Parlement) moeten verkozen worden. Dit lijkt een veelbetekenend signaal, een antecedent dat om waakzaamheid vraagt.
4. Het is feit dat er een veranderingsproces op gang is gebracht dat op participatie, herverdeling, respect voor de fundamentele rechten van de mens en voor de verscheidenheid gegrondvest is, en dat niemand dat nog zal kunnen tegenhouden. Maar stilaan wordt de overtuiging scherper gesteld dat het veranderingsproces één gegeven is en dat de regering van Evo iets ánders is; dat de twee niet noodzakelijk en in alles samenvallen. En daar groeien vragen rond. Welke bijdrage kunnen wij als kerken en NGO's daarbij leveren? Hoe kunnen wij het veranderingeproces en de concrete realisaties in deze richting ten volle blijven steunen, zonder daarbij onze kritisch functie binnen de samenleving ten aanzien van regering én oppositie te verliezen?
Ik ben voor het ogenblik in Santa Cruz. Met een aantal organisaties zullen we ons gedurende een paar dagen over deze problematiek buigen.
5. Dank zij de vastencampagne van Broederlijk Delen komt Bolivia wat meer ter sprake in Vlaanderen. Daar zijn we blij mee. De klimaatsveranderingen en de bijhorende waterproblematiek zijn fundamenteel voor de toekomst van het land. Om die het hoofd te bieden zal iedereen zich moeten inzetten, want zij doordingen alle facetten van het leven. Dit zijn de ware "gemeenschappelijke vijanden" waartegen we allemaal samen ten strijde moeten trekken, als we tenminste geloven in de eeuwenoude droom en belofte dat een "andere wereld" mogelijk is, waar "goed leven" voor iedereen gewaarborgd zal zijn.
Gilberto Pauwels
Oruro Bolivia
Wednesday, January 20, 2010
Krachtlijnen voor morgen
Amigas/as nuestras/os,
Een nieuw jaar is hoe dan ook een nieuw begin, al zijn er veel processen die gewoon doorlopen. Als CEPA (Centrum voor Ecologie en Andesvolkeren) keken we even achterom, maar vooral vooruit. Het vorige jaar is goed geweest, met tastbare resultaten. 2010 dient zich aan, boordevol kansen en verwachtingen. Enkele krachtlijnen, sporen in een open vlakte.
1. Dat de rivieren en de vlakte tussen het mijngebied van Huanuni en het Uru Uru- en Poopó-meer tot
milieu-noodgebied werden uitgeroepen dank zij de acties van CORIDUP, de organisatie van aangetaste boerengemeenschappen, was een meevaller en is nu een onomkeerbaar feit. Het is meteen onze grootste uitdaging voor het nieuwe jaar: CORIDUP blijven steunen om er voor te strijden dat die dertig beloften-volle bladzijden in concrete acties worden omgezet.
2. Dat de milieu-audit van de goudmijn Kori Kollo (Inti Raymi), nadat we er samen met de lokale gemeenschappen gedurende jaren voor opkwamen, van start is gegaan, is een voltreffer, maar met een staartje: de uitvoerders en controleurs waarborgen, in onze ogen, niet ten volle een transparent en onafhankelijk onderzoek. Wat we jaren hebben betracht, samen met de Indiaanse gemeenschappen, hebben we niet helemaal kunnen afdwingen. Extra waakzaamheid geboden dus, in het nieuwe jaar. Het is nu of nooit en het gaat om het allereerste sistematisch onderzoek betreffende de ecologische gevolgen van een mijnbedrijf in Bolivia. Inti Raymi is intussen doorverkocht door de multinationale goudreus Newmont aan een nationaal bedrijf. Welke erfenis laat Newmont achter, nu zij uit het land zijn weggetrokken?
3. Er komt stilaan een milieubeweging op gang in Oruro, vooral tégen zwerfplastiek en vóór zuiver water, tégen vuilnis en vóór meer plantengroen, overwegend onder de jongeren. Moeder Aarde van de Andes zit in de lift. En het is nog maar een begin. Dus moeten wij er mee doorgaan,... met de School voor Milieuleiders, en die voor het Water, vorming van leraars, exposities, de Blauwe Octobermaand (rond de waterproblematiek) en allerhande bewustmakingsacties. 2010 werd trouwens door de UNO uitgeroepen tot het Internationale Jaar van de Biodiversiteit en de Ontmoeting tussen Culturen, de twee hoofdtema's van CEPA.
4. De toeloop naar bibliotheken worden bedreigd door Internet, zegt men, maar daar ondervinden we weinig hinder van. We hebben immers geopteerd voor publicaties over natuur, culturen en volkeren in eigen streek, informatie waar elders weinig over te vinden is. CEPA heeft trouwens zelf ook weer dit jaar, samen met anderen, negen boeken en boekjes uitgegeven (over mijnvervuiling en mogelijke remedies; milieuwetgeving; migratie naar Spanje; de situatie van het Uru Uru-meer; interculturaliteit; etniciteit in Bolivia; dagboek van een soldaat van Oruro in de Chaco-oorlog; Inca-geschiedenis). Als we er tijd en fondsen voor vinden, beginnen we dit jaar met zwerfbibliotheekjes, kistjes met een honderdtal boeken die in buitenwijken van de stad en rurale gemeenschappen circuleren.
5. Tegenwoordig heeft men het ook hier vooral over de aanpassing aan de klimaatsveranderingen. Bijna de hele ontwikkelingsproblematiek wordt in die trechter gegoten. Persoonlijk heb ik wel vragen over hoe we dit tema moeten aanpakken. De problematiek is niet zo nieuw voor de mensen. Sinds eeuwen bestaan er grote klimaatsverschillen in de Andes; een of meerdere jaren met een haast totale droogte wisselen af met andere met zware overstromingen. De voorouders hebben met dat wispelturige klimaat leren leven en hebben er tal van technieken tegen ontwikkeld. Maar ja, inderdaad, intussen is veel daarvan verloren gegaan... en straks komen we wellicht voor totaal nieuwe fenomenen te staan. Het zogenaamde "eeuwige" ijs in de Andes, is aan het smelten.
6. Dit jaar willen we ons onderzoek toespitsen op interetnische relaties met het oog op de uitbouw van een interculturele samenleving op basis van gelijkwaardigheid tussen volksgroepen. We zullen het doen enerzijds vanuit de Chipaya-groep (de meest uitgesloten inheemse groep) en anderzijds de Aymara-elites, die deels uit diezelfde grensstreek met Chili afkomstig zijn. Hopelijk kunnen we zo iets bijdragen tot een beter verstaan en begeleiden van het huidige veranderingsproces in Bolivia dat een zekere autonomie voor diverse volksgroepen voorstaat.
7. 2010 wordt ook het jaar van wetswijzigingen. De haast totaal vernieuwde "Vergadering van de Plurinationale Staat" (zo heet nu het Parlement van Bolivia) heeft heel wat werk voor de boeg om alle wetten aan de nieuwe Grondwet aan te passen. Het komt er nu dus vooral op aan de participatie te bevorderen in de verschillende organen en bijeenkomsten voor volksraadpleging waar de kans gegeven wordt voorstellen te formuleren of te verwerpen. Tot nu toe werken we als CEPA mee op het vlak van mijnbouw, bosbouw in Oruro en milieuverordeningen.
8. Maar wat kan het meest vernieuwende zijn in dit pas ingezette jaar? Naar de diepte graven! Het is niet voldoende te blijven op het technische, socio-economische en juridische niveau van het huidige veranderingsproces. Als het proces zich niet doorzet op het vlak van visies, spiritualiteiten, waarden, motiveringen, houdingen, symbolen,... zou alles wel eens kunnen leeg- en vastlopen. Op dat dieperliggende vlak uiten zich fundamentele tegenstellingen en onbenutte kansen. Een van de instrumenten die we daartoe willen benutten is meewerken aan de reflectie-en communicatie-groep AMERINDIA Oruro, een groep mensen die, met alle beschikbare middelen, een open dialoog rond samenleving, culturen, wereldvisies en religies wil in stand houden en bevorderen.
Ik wens jullie allen een tof 2010 toe, met nieuwe antwoorden op nieuwe en eeuwige vragen.
Gilberto Pauwels
Oruro, Bolivia.
Een nieuw jaar is hoe dan ook een nieuw begin, al zijn er veel processen die gewoon doorlopen. Als CEPA (Centrum voor Ecologie en Andesvolkeren) keken we even achterom, maar vooral vooruit. Het vorige jaar is goed geweest, met tastbare resultaten. 2010 dient zich aan, boordevol kansen en verwachtingen. Enkele krachtlijnen, sporen in een open vlakte.
1. Dat de rivieren en de vlakte tussen het mijngebied van Huanuni en het Uru Uru- en Poopó-meer tot
milieu-noodgebied werden uitgeroepen dank zij de acties van CORIDUP, de organisatie van aangetaste boerengemeenschappen, was een meevaller en is nu een onomkeerbaar feit. Het is meteen onze grootste uitdaging voor het nieuwe jaar: CORIDUP blijven steunen om er voor te strijden dat die dertig beloften-volle bladzijden in concrete acties worden omgezet.
2. Dat de milieu-audit van de goudmijn Kori Kollo (Inti Raymi), nadat we er samen met de lokale gemeenschappen gedurende jaren voor opkwamen, van start is gegaan, is een voltreffer, maar met een staartje: de uitvoerders en controleurs waarborgen, in onze ogen, niet ten volle een transparent en onafhankelijk onderzoek. Wat we jaren hebben betracht, samen met de Indiaanse gemeenschappen, hebben we niet helemaal kunnen afdwingen. Extra waakzaamheid geboden dus, in het nieuwe jaar. Het is nu of nooit en het gaat om het allereerste sistematisch onderzoek betreffende de ecologische gevolgen van een mijnbedrijf in Bolivia. Inti Raymi is intussen doorverkocht door de multinationale goudreus Newmont aan een nationaal bedrijf. Welke erfenis laat Newmont achter, nu zij uit het land zijn weggetrokken?
3. Er komt stilaan een milieubeweging op gang in Oruro, vooral tégen zwerfplastiek en vóór zuiver water, tégen vuilnis en vóór meer plantengroen, overwegend onder de jongeren. Moeder Aarde van de Andes zit in de lift. En het is nog maar een begin. Dus moeten wij er mee doorgaan,... met de School voor Milieuleiders, en die voor het Water, vorming van leraars, exposities, de Blauwe Octobermaand (rond de waterproblematiek) en allerhande bewustmakingsacties. 2010 werd trouwens door de UNO uitgeroepen tot het Internationale Jaar van de Biodiversiteit en de Ontmoeting tussen Culturen, de twee hoofdtema's van CEPA.
4. De toeloop naar bibliotheken worden bedreigd door Internet, zegt men, maar daar ondervinden we weinig hinder van. We hebben immers geopteerd voor publicaties over natuur, culturen en volkeren in eigen streek, informatie waar elders weinig over te vinden is. CEPA heeft trouwens zelf ook weer dit jaar, samen met anderen, negen boeken en boekjes uitgegeven (over mijnvervuiling en mogelijke remedies; milieuwetgeving; migratie naar Spanje; de situatie van het Uru Uru-meer; interculturaliteit; etniciteit in Bolivia; dagboek van een soldaat van Oruro in de Chaco-oorlog; Inca-geschiedenis). Als we er tijd en fondsen voor vinden, beginnen we dit jaar met zwerfbibliotheekjes, kistjes met een honderdtal boeken die in buitenwijken van de stad en rurale gemeenschappen circuleren.
5. Tegenwoordig heeft men het ook hier vooral over de aanpassing aan de klimaatsveranderingen. Bijna de hele ontwikkelingsproblematiek wordt in die trechter gegoten. Persoonlijk heb ik wel vragen over hoe we dit tema moeten aanpakken. De problematiek is niet zo nieuw voor de mensen. Sinds eeuwen bestaan er grote klimaatsverschillen in de Andes; een of meerdere jaren met een haast totale droogte wisselen af met andere met zware overstromingen. De voorouders hebben met dat wispelturige klimaat leren leven en hebben er tal van technieken tegen ontwikkeld. Maar ja, inderdaad, intussen is veel daarvan verloren gegaan... en straks komen we wellicht voor totaal nieuwe fenomenen te staan. Het zogenaamde "eeuwige" ijs in de Andes, is aan het smelten.
6. Dit jaar willen we ons onderzoek toespitsen op interetnische relaties met het oog op de uitbouw van een interculturele samenleving op basis van gelijkwaardigheid tussen volksgroepen. We zullen het doen enerzijds vanuit de Chipaya-groep (de meest uitgesloten inheemse groep) en anderzijds de Aymara-elites, die deels uit diezelfde grensstreek met Chili afkomstig zijn. Hopelijk kunnen we zo iets bijdragen tot een beter verstaan en begeleiden van het huidige veranderingsproces in Bolivia dat een zekere autonomie voor diverse volksgroepen voorstaat.
7. 2010 wordt ook het jaar van wetswijzigingen. De haast totaal vernieuwde "Vergadering van de Plurinationale Staat" (zo heet nu het Parlement van Bolivia) heeft heel wat werk voor de boeg om alle wetten aan de nieuwe Grondwet aan te passen. Het komt er nu dus vooral op aan de participatie te bevorderen in de verschillende organen en bijeenkomsten voor volksraadpleging waar de kans gegeven wordt voorstellen te formuleren of te verwerpen. Tot nu toe werken we als CEPA mee op het vlak van mijnbouw, bosbouw in Oruro en milieuverordeningen.
8. Maar wat kan het meest vernieuwende zijn in dit pas ingezette jaar? Naar de diepte graven! Het is niet voldoende te blijven op het technische, socio-economische en juridische niveau van het huidige veranderingsproces. Als het proces zich niet doorzet op het vlak van visies, spiritualiteiten, waarden, motiveringen, houdingen, symbolen,... zou alles wel eens kunnen leeg- en vastlopen. Op dat dieperliggende vlak uiten zich fundamentele tegenstellingen en onbenutte kansen. Een van de instrumenten die we daartoe willen benutten is meewerken aan de reflectie-en communicatie-groep AMERINDIA Oruro, een groep mensen die, met alle beschikbare middelen, een open dialoog rond samenleving, culturen, wereldvisies en religies wil in stand houden en bevorderen.
Ik wens jullie allen een tof 2010 toe, met nieuwe antwoorden op nieuwe en eeuwige vragen.
Gilberto Pauwels
Oruro, Bolivia.
Subscribe to:
Posts (Atom)
