Pasen op Radio Bolivia.

Dag Allen,

Paaszondag. De Goede Week brengt nog steeds massa's mensen op de been en schept een eigen sfeer. Maar deze wordt steeds minder door de kerk bepaald. Nieuw voor Oruro, sinds luttele jaren, is dat tienduizenden mensen op Goede Vrijdag naar de duinen rond de stad trekken, om er de sculpturen in zand met kruistaferelen te bewonderen. Vroeger ging men er hagedissen doden (die de moordenaars van Christus vertegenwoordigen) om zo zijn zonden uit te boeten.

1. "De Goede Week is als een aardappelplant. Eerst ziet alles er schitterend uit: een weelderige plant met witte of blauze bloemen en groene bolletjes als vrucht (Palmzondag). Maar dan komt de vorst en de droogte en alles verschrompelt tot wat bruine stengels. (Goede Vrijdag). Alles lijkt verloren. Wie echter dieper graaft, vindt voedsel en zaad, toekomst dus. (Pasen)" . De Goede Week is opgenomen in de agrarische Andescyclus van Allerheiligen over Carnaval tot Pasen en soms Pinksteren, van de lente tot de herfst, van zaad tot vrucht. Het is de periode waarin in de gemeenschappen de tarka-fluit wordt bespeeld. Daarna komen de fanfares, de patroonsfeesten, de van buiten af opgelegde sociale ordening.

Zo heb ik het op deze Paasmorgen in een twee uren durend radioprogramma voorgesteld. De religieuze beleving van de Goede week is op de eerste plaats Andijns. Het volk vereenzelvigt zich met de gefolterde Gekruisigde. "Hij is iemand van ons, hij vertegenwoordigt ons (zoals president Evo Morales iemand van ons is en ons in de regering vertegenwoordigt)."

2. Tijdens dit programma in Radio Bolivia (eigendom van de campesino-vakbond) hadden we het, coca kauwend, samen met vijf Aymara- en Quechua-vertegenwoordigers, over de rol van de godsdienst in de huidige samenleving. Uiteraard bracht men alle zonden en tekortkomingen van vijf eeuwen kerk ter sprake. Belangrijker echter lijkt me hun conclusie: "Vanuit onze visie op de man-vrouw-dualiteit geloven wij in de complementariteit, ook die tussen het positieve en goede (het onze) en het negatieve en kwade (het opgelegde). We hebben nu eenmaal de complementariteit nodig om vooruit te komen, opdat iets nieuws zou kunnen voortgebracht worden...." Ik protesteerde tegen het feit dat het vrouwelijke als negatief en slecht wordt voorgesteld....

Waar we het ook niet eens over werden, is over de naam die het land, dat in de Grondwetgevende Vergadering hersmeed wordt, zal dragen. Ik pleitte er voor "Bolivia" te behouden, als historisch gegroeide eenheid-in-verscheidenheid. Zij stellen voor dat het "Kollasuyu" zou worden (naam van het zuidelijke deel van het Inka-rijk). Zo ver gaat het verlangen tot verandering.

3. In de namiddag kwamen Pancho en Clemente op bezoek, vroegere medewerkers in het Diocesdane Centrum voor Sociale Pastoraal. Zij zijn nu gerent en juridisch adviseur van de onlangs genationaliseerde tinsmelterij van Vinto. Hun vraag: "Hoe kunnen we de arbeiders opnieuw 'waarden' bijbrengen. Ze hebben alleen nog interesse voor eigen werk en loon, terwijl de vakbond van de mijnwerkers en metaalarbeiders vroeger toch dictators en uitbuiters het hoofd boden ter verdediging van gans het volk. Hoe hen engageren in het huidige veranderingsproces?" Het werd een lange diskussie, ook over communicatie-strategie, tot we uiteindelijk bij de milieuproblematiek belanden. Zij houden de arsenicum- em zwavelzuur-vervuiling voor ogen. Ik vroeg ook aandacht voor de loodvergiftiging, die vooral de intelligentie van de kinderen kan aantasten, aldus een onderzoek dat de Wereldbank enkele jaren geleden daar verrichtte.

4. ¿Draait het veranderingsproces van de huidige regering nog steeds op volle toeren? Zelfs Evo lijkt er aan te twijfelen. Intern gekibbel en touwtrekken over postjes en bankbriefjes, zwakken het beleid af. Daar komt nog bij dat er een electoraal klimaat geschapen werd. Als de nieuwe grondwet klaar zal zijn (normaal in augustus, maar daar zullen wel een viertal maanden bijkomen), wil men vervroegde verkiezingen uitschrijven, op basis van de nieuwe wetgeving. Nu geen stemmen verliezen, dus. En zo kon het bevoorbeeld dat er nogmaals een andere minister van mijnbouw werd aangesteld, onder druk van de mijncooperaties. Zij zijn immers met velen....

Aanhoudende bewolking en nog steeds af en toe wat regen, beloven dan toch een goede oogst, althans hier in Oruro.

Gilberto